تقریبا همه ما هنگامی که برای بنزین زدن وارد جایگاه سوختگیری میشویم، پمپ بنزین سوپر را دیدهایم و حتی شاید تا الان چندباری هم از بنزین سوپر را سوختگیری کرده باشیم. اما ممکن است این پرسش بیجواب برای خیلی از مصرفکنندگان وجود داشته باشد که اصلاً الزامی به سوختگیری با بنزین سوپر وجود دارد؟ چه خودروهایی با بنزین سوپر عملکرد بهتری از خود نشان میدهند؟ بهطور کلی کدام نوع بنزین بهتر است؟ بنزین سوپر بزنیم یا معمولی؟ برای پیدا کردن جواب این سؤالها با ما در کارنامه همراه باشید.
بنزین معمولی یا سوپر؟
بنزین معمولی معمولاً اکتانی بین ۸۵ تا ۸۷ دارد. البته بنزینهای عرضهشده در جایگاههای سوخت کشور از اکتان خاص و معینی برخوردار نیستند و نمیتوان عدد دقیقی را برای سنجش آنها در نظر گرفت. معمولاً هم اکتان خاصی برای بنزینهای ایرانی ذکر نمیشود و صرفاً با گفتن بنزین یورو ۴ یا یورو ۵، به تمام پرسشهای مصرفکننده در مورد کیفیت سوخت پاسخ داده میشود. در صورتی که معیار یورو ۴ یا ۵ بودن بنزین، به کیفیت سوخت اشاره دارد. کیفیت سوخت بیشتر بر اساس میزان گوگرد و بخارات آن سنجیده میشود و ارتباط خاصی به اکتان آن ندارد. اکتان بیشتر از هرچیزی به کیفیت سوخت بنزین در پیشرانه اشاره دارد و دانستن آن برای انتخاب بنزین مهم و تعیینکننده است.
میدانیم که بنزین معمولی از سوپر ارزانتر است و باید میزان اکتان دو سوخت را دلیل این تفاوت قیمت دانست. بیایید کمی بیشتر بررسی کنیم و ببینیم اکتان دقیقا چیست.
اکتان چیست؟
رتبهبندی اکتان معیاری است که برای سنجش توانایی بنزین در جلوگیری از اشتعال پیش از موعد (پیشاشتعال) مخلوط هوا و سوخت مورد استفاده قرار میگیرد. حتما میدانید که پیشرانههای درونسوز باید دقیقا در زمان بسیار دقیق و مشخصی مشتعل شوند و اگر این اتفاق خیلی زود رخ دهد، پیشرانه صدایی تولید میکند که شبیه به صدای کوبش است و اصطلاحاً به آن ناک میگویند. جدا از ایجاد صدا، ناک کردن پیشرانه میتواند باعث ایجاد آسیب جدی به پیستون ها، دیواره داخلی سیلندر و در نتیجه کل پیشرانه شود.
بنزین سوپر در پیشرانههای با عملکرد بالا که دارای نسبت تراکم بالا هستند (پیشرانههای توربوشارژر)، از پیشاشتعال جلوگیری میکند. بنزین معمولی برای پیشرانههای معمولی مناسب است اما استفاده از بنزین معمولی در شرایطی که به درجه بالاتری از سطح عملکرد نیاز است، ممکن است باعث ایجاد پیشاشتعال، ناک کردن و ایجاد صدای پینگ شود که در طولانیمدت باعث آسیب رسیدن به پیشرانه میشود.
آیا خودروی شما به بنزین سوپر نیاز دارد؟
باید بدانید خودروهایی که بیشتر برای مصارف روزمره شهری ساخته شدهاند، با بنزین معمولی خوب کار میکنند. درعینحال پیشرانههای با کارایی بالا مجموعهای از ویژگیها دارند که برای عملکرد بهتر، به بنزین باکیفیت و درجهیک نیازمندند.
پیشرانهای که برای عملکرد بالا طراحی شده است، ممکن است دارای نسبت تراکم بالا یا توربوشارژ باشد و برای اطمینان از احتراق مناسب، به بنزین باکیفیت نیاز دارد. این موضوع در مورد کامیونها و وانتهای بزرگ هم صدق میکند. خودروهای بزرگ و با کارایی سنگین، نیازمند سوختهایی با حداکثر بهرهوری هستند.
اگر از بنزین معمولی به جای سوپر استفاده کنیم چه میشود؟
حالا که دانستید چه خودروهایی الزاما به بنزین سوپر نیاز دارند، سؤال مهمی مطرح میشود: اگر بهجای بنزین سوپر از بنزین معمولی استفاده کنیم، چه اتفاقی میافتد؟
اگر در پیشرانههای پیشرفته امروزی که به بنزین سوپر نیاز دارند از بنزین معمولی استفاده کنید، ممکن است توان اسب بخار در مصرف بهینه سوخت کاهش پیدا کند. علت این مسئله این است که واحد کنترل الکترونیکی ـ ECU ـ تنظیماتی را برای جبران اثرات مخرب ناشی از سوخت نامناسب انجام میدهد.
همچنین در صورت بروز این شرایط ممکن است پیشاشتعال به پیشرانه آسیب وارد کند که به نوبه خود باعث بسیاری از مشکلات دیگر میشود.
مزایای استفاده از بنزین مناسب
در درازمدت، استفاده از بنزین توصیهشده توسط سازنده، این امکان را به پیشرانه خودروی شما میدهد که قویتر و تمیزتر کار کند و بهترین مصرف سوخت را داشته باشد. اگر قصد خرید خودروی دست دوم دارید، باید در پی خودرویی باشید که پیشرانه آن بهدلیل شرایط نگهداری صحیح و استفاده از بنزین مناسب، بهترین میزان مصرف سوخت را دارد.
البته گاهی بعضی اوقات توصیههایی از دوروبر میشنویم که مبنای علمی ندارند و صرفاً بر مبنای آزمون و خطا یا به تجربه به دست آمده است. مثل اینکه میشنویم خوب است که بعد از هر چند هزار کیلومتر استفاده از بنزین معمولی، یک باک بنزین سوپر سوختگیری کنید تا سوزنها و شمعها اصطلاحاً تمیز شود و عملکرد بهتری داشته باشند. اما به خاطر اینکه اکثریت خودروهای تولیدی داخل کشور و در محدوده قیمتی زیر ۶۰۰ میلیون تومان، معمولاً از تکنولوژی روز به دور هستند، وسواس اینکه حتماً از بنزین سوپر و یا مکملهای افزایشدهنده اکتان و کیفیت سوخت استفاده کنید، نتایج عملی خاصی را برای شما به ارمغان نخواهد آورد.
از کجا بفهمیم که خودروی ما به چه بنزینی نیاز دارد؟
برای فهمیدن اینکه خودروی شما به چه نوع بنزینی نیاز دارد، دو راه دارید. اول اینکه برچسب داخلی درب باک بنزین را مطالعه کنید و یا اینکه با مطالعه دفترچه راهنمای خودرو از این مسئله مطلع شوید. معمولا اگر خودروی شما از نوعی باشد که برای عملکرد بهینه به بنزین سوپر نیاز دارد، حتما در برچسب یا دفترچه راهنما قید خواهد شد که فقط از سوخت سوپر بدون سرب استفاده کنید.
اگر خودروی شما به بنزین سوپر نیاز داشته باشد، حتما باید از این نوع سوخت استفاده کنید تا پیشرانه خودروی شما هم از نظر قدرت و هم از نظر کارایی در سطح بهینهای کار کند و درنتیجه مطمئن شوید که پیشاشتعال رخ نخواهد داد.
اگر خودروی شما به بنزین سوپر نیاز ندارد یا از سوی سازنده توصیه نشده است که حتما از این نوع سوخت استفاده کنید، لزومی به استفاده از بنزین سوپر نیست و مصرف آن فقط باعث به هدر رفتن پول شما خواهد شد.
ذکر این نکته ضروری است که اگر پدیده ناک و یا زنگ زدن پیشرانه را تجربه کردید، مهم نیست که از چه درجه بنزینی استفاده میکنید، بهتر است که هرچه سریع به یک متخصص مکانیک مراجعه کنید تا مشکل پیشرانه شما را ریشهیابی و مرتفع نماید.
نکته مهم دیگر اینکه اگر خودرو به بنزین سوپر نیاز داشته باشد اما بهجای آن از بنزین معمولی استفاده کنید، احتمال اینکه این تصمیم شما باعث باطل شدن گارانتی شود و خرابی احتمالی موتور شامل گارانتی نشود هم بسیار زیاد است. به همین دلیل توصیه میکنیم که حتما این مورد را جدی بگیرید و ریسک نکنید.
آیا بنزین سوپر بهتر است؟
ممکن است اینطور به نظر برسد که بنزین سوپر انتخاب بهتری برای خودروی شماست، چون در ظاهر گرانتر و احتمالاً محصولی با کیفیت بالاتر است. از طرفی گاهی رتبهبندی اکتان بالاتر و نامهای فانتزی که توسط برخی تولیدکنندگان مکملهای سوخت برای بالابردن اکتان بنزین استفاده میشود این نکته را در ذهن متبادر میکند که بنزین سوپر یا اکتان بالا، همان چیزی است که موتور شما برای عملکرد بهتر نیاز دارد.
حتما تا اینجای کار متوجه شدید که این مسئله تنها فریب تبلیغاتی است و هر خودرویی الزاما به بنزین سوپر یا مکملهای اکتان بالا نیاز ندارد. اگر خودروی شما به بنزین سوپر نیاز ندارد، به این فریبهای تبلیغاتی توجه نکنید.
در آخر
حالا نوبت شماست. تجربه شما از مصرف بنزین سوپر چیست؟ آیا شما هم تا امروز در مورد مصرف بنزین سوپر وسواس داشتید؟ خودروی شما به بنزین معمولی نیاز دارد یا سوپر؟