زمانی که فرد خلافکاری، خسارتی به بار می‌آورد یا جنایت نفسی مرتکب می‌شود، باید هزینه‌ای را پرداخت کند که به آن دیه گفته می‌شود. میزان دیه به میزان آسیب واردشده بستگی دارد. دیه کامل در سال ۱۴۰۲ طبق بخشنامه رئیس قوه قضائیه به‌صورت زیر تعیین شده است:
- میزان دیه کامل در ماه‌های غیرحرام: ۹۰۰ میلیون تومان
- میزان دیه کامل در ماه‌های حرام: ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان
همراه‌مان بمانید؛ در این مطلب می‌خواهیم درباره دیه و جزئیات آن بیشتر صحبت کنیم.
چه آسیب‌هایی شامل دیه می‌شوند؟
در قانون مجازات اسلامی برای هریک از موارد زیر دیه‌ای در نظر گرفته شده است:
- قتل غیرعمد؛
- صدمه به اعضای بدن که منجر به از کارافتادگی یا قطع عضو شود؛
- جراحت؛
- از کار افتادن یکی از حواس پنج‌گانه (منافع اعضا).
دیه کامل انسان و نحوه محاسبه دیه اعضای بدن
دیه قتل غیرعمد مرد مسلمان در قانون مجازات اسلامی به‌عنوان دیه کامل انسان شناخته می‌شود. ریاست قوه قضاییه هر ساله مبلغی را به‌عنوان دیه کامل تعیین و اعلام می‌کند. سایر دیه‌ها درصدی از دیه کامل هستند و بر اساس میزان آسیب واردشده محاسبه می‌شوند.
برای محاسبه دیه اعضای بدن دو قانون زیر را در نظر می‌گیرند:
- در صورت قطع‌شدن یکی از اعضای زوج بدن، نصف دیه کامل باید پرداخت شود.
- در صورت قطع‌شدن یکی از اعضای بدن که فقط یک عضو از آن در بدن وجود داشته باشد، دیه کامل باید پرداخت شود.
در جدول زیر نرخ دیه آسیب‌های مختلف طبق بخشنامه ۱۴۰۲ را مشاهده می‌کنید:
| شماره | نوع دیه | میزان دیه طبق بخشنامه ۱۴۰۲ |
| ۱ | شکستگی بینی | ۹۰ میلیون تومان |
| ۲ | قطع دست | ۴۵۰ میلیون تومان |
| ۳ | قطع پا | ۴۵۰ میلیون تومان |
| ۴ | زخم‌شدگی صورت در حد حارصه* | ۹ میلیون تومان |
| ۵ | زخم‌شدگی صورت در حد دامیه* | ۱۸ میلیون تومان |
| ۶ | شکستگی جمجمه سر | ۹۰ میلیون تومان |
| ۷ | از بین بردن شنوایی گوش | ۴۵۰ میلیون تومان |
| ۸ | شکستگی دنده‌های محیط قلب | ۲۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان |
حارصه*: به آسیبی گفته می‌شود که در آن دست، پا، صورت یا سایر اعضای بدن دچار خونریزی جاری نشده باشند. میزان این نوع دیه برای صورت، یک درصد دیه کامل است.
دامیه*: به آسیبی گفته می‌شود که به‌دلیل بریدگی گوشت سر و صورت یا بدن رخ داده است و منجر به خونریزی شدید یا کم می‌شود. میزان دیه دامیه برای دست، پا و گردن یک درصد دیه کامل است.
دیه قتل عمد و قتل غیرعمد چقدر است؟
در صورت تشخیص دادگاه بر غیرعمد بودن قتل، قاتل یا بستگان درجه اول او باید دیه کامل را به اولیای مقتول پرداخت کنند.
در صورتی که قتل عمد باشد و اولیای دم درخواست قصاص نکنند، دیه کامل به آنها پرداخت می‌شود.
